Een ‘Mounty’ in de Adelaarshorst – Inclusief een stukje Nederlandse TV- en entertainmentgeschiedenis

Dit verhaal begint met een onbekende foto van niemand minder dan Piet Bambergen: een heuse ‘tv-legend’, in de jaren zeventig en tachtig een regelmatige gast in menig huiskamer. Piet staat op het heilige gras aan de Vetkampstraat en is gehuld in een (donkerrood) shirt met een onmiskenbaar Go-Ahead-logo, een shirt waarin de club rond 1970 – nog net voor de afscheiding van de proftak als Go Ahead Eagles – speelt. In zijn rechterhand heeft hij een merkwaardige, moeilijk te definiëren pop, aan zijn linkerzijde (voor de kijker rechts) staat een onbekend jongetje. Wat doet Piet bij Go-Ahead? Wie is het jongetje? En wat is het verhaal achter de foto? We stellen deze vragen in de Eagles-podcast ‘Vetkamppraat’.

Piet Bambergen (eigenlijk Pieter van Bambergen (1931-1996)) is een Amsterdamse komiek die vooral bekend is van het duo ‘De Mounties’. Dit komische tweetal bestaat al sinds eind jaren veertig; Bambergen is de constante factor, met in de loop der jaren wisselende namen naast zich. Medio jaren zestig vindt Piet een nieuwe partner in René van Vooren (echte naam: René Sleeswijk jr.). Omdat televisie net in die jaren zijn grote doorbraak in Nederland beleeft, worden de Mounties landelijk bekend. In de jaren zeventig en tachtig, dus net na onze foto, worden ze echte ‘sterren’, zowel in het theater als op televisie. Nederland heeft tot 1988 (!) immers maar twee landelijke netten, en legale commerciële zenders zijn er ook nog niet. ‘Iedereen’ kijkt dan ook naar de shows van Piet en René.

Van Vooren is de aangever, Piet Bambergen – met zijn corpulente postuur en zijn olijke uitstraling – de ‘afmaker’. De Mounties brengen volkse humor in het genre van kluchten en revues. Tot ver in de jaren tachtig blijven ze populair, al neemt de ruim vijftien jaar jongere André van Duin (met aangever Frans van Dusschoten) de leidende positie in het genre wel geleidelijk over.

Maar wat brengt Piet Bambergen, ten tijde van de foto dus ongeveer veertig jaar oud en al een landelijke bekendheid, naar een voetbalveld in Deventer?

De eerste gedachte, ook bij vele luisteraars van de podcast, is dat het om een voorwedstrijd van een artiestenelftal gaat. In die tijd worden voetbalwedstrijden soms voorafgegaan door zo’n sportief niemendalletje, vooral bedoeld als ludiek of onderhoudend voorprogramma, met bijvoorbeeld lokale of regionale jeugdspelers, oud-spelers of bekende Nederlanders.

Geen heel gekke gedachte dus. En ook Go-Ahead heeft al eens kennisgemaakt met zo’n voorafje. In het voorjaar van 1964 ontstaat er namelijk een ‘adoptieplan’ voor de in nood verkerende Masai-stam in Kenia. Cabaretier Toon Hermans kondigt het plan via de VPRO-televisie aan, en tientallen kleinkunstenaars en artiesten melden zich enthousiast aan om mee te werken. Zo gaan elftallen van bekende artiesten voetbalwedstrijden spelen, voorafgaand aan duels in de Eredivisie. De allereerste uit die serie duels vindt plaats op Tweede Paasdag (30 maart) 1964, bij ADO-Go-Ahead (0-1), tussen een elftal van Haagse artiesten en hun Amsterdamse collega’s. En bij de hoofdstedelingen is ook Piet Bambergen van de partij.

Artiesten voetballen ten bate van de Masai voorafgaand aan het Eredivisieduel ADO-Go-Ahead in 1964. Hier laat Piet Bambergen zich tussendoor even verzorgen. Foto: Nationaal Archief – Jean Smulders/Anefo.

Ook in 1972 neemt Piet deel aan een wedstrijd tussen een artiestenelftal van platenmaatschappij Bovema en een team van Radio Veronica, als voorprogramma bij het Eredivisieduel FC Den Haag-Ajax in het Zuiderpark Stadion. Maar is er dan ook zo’n wedstrijd in Deventer geweest, en zo ja, wanneer dan?

Het antwoord komt van Paul van den Brand. Hij laat aan ‘Vetkamppraat’ weten dat de wedstrijd gespeeld zou zijn op 14 november 1971, voorafgaand aan Go Ahead Eagles-Sparta. Zijn bron is de Gelders-Overijsselse Courant van een dag later, waarin van de wedstrijd melding wordt gemaakt – inclusief onze foto. En dat blijkt te kloppen. Met de datum kunnen we concreet op zoek, en dan blijkt de foto, zelfs in een ruimere uitsnede, ook ‘gewoon’ in het Deventer Dagblad te hebben gestaan. Net als nu maken regionale kranten voor regio-overschrijdend nieuws (inclusief de wedstrijdverslagen van Go Ahead Eagles) immers vaak gebruik van gemeenschappelijke persbureaus of redacties.

De foto met uitgebreid bijschrift in het Deventer Dagblad van 15 november 1971.

Zo lezen we dat het inderdaad een wedstrijd betreft tussen het Nederlands artiestenelftal en een team van diskjockeys van – de toen nog semi-legale zeezender – Radio Veronica. Grappend wordt erbij verteld dat Bambergen binnenkort de selectie van Go Ahead Eagles zal komen versterken. En dankzij de connecties van trainer Barry Hughes in de tv-wereld – hij is getrouwd met VARA-omroepster en -presentatrice Elles Berger –zou zijn maatje René van Vooren wellicht als ‘aangever’ kunnen volgen.

Nu we weten dat de wedstrijd zich in november 1971 afspeelt (het eerste seizoen waarin Go Ahead Eagles onder die naam in het profvoetbal acteert), kunnen we ook constateren dat er voor de artiesten een oud shirt van een seizoen eerder uit de mottenballen is gehaald. In eerste instantie misleidend, omdat de indruk werd gewekt alsof het een wedstrijd van vóór (de zomer van) 1971 betrof.

In de week voor Go Ahead Eagles-Sparta kijkt het Deventer Dagblad al op het sportieve extraatje vooruit. Zo komen we de nodige namen van enkele teamgenoten van Bambergen te weten. Ongeveer de helft van Piets medespelers zal – in elk geval bij de oudere lezers – zonder enige twijfel nog bekend zijn. We noemen:

• zanger Gert Timmerman – heeft in 1963 een hit gehad met ‘Ik heb eerbied voor jouw grijze haren’, en zal dat met zijn vrouw Hermien in 1972 nog eens dunnetjes overdoen met ‘Shalalie shalala’ (‘Alle duiven op de Dam’);
  zanger Ben Cramer – heeft net in de zomer van 1971 zijn grootste hit ‘De clown’ uitgebracht;
• Ad van de Gein, pianist en muzikaal leider van het jolige Cocktail Trio – bekend van onder meer ‘Batje Vier’ (‘Leve de man die het bier uitvond van je hieperdepiep hoera’) en andere vrolijke liedjes;
• Ruud de Wolff, die samen met zijn broer Riem het duo de Blue Diamonds vormt – hun evergreen ‘Ramona’ uit 1960 is nog steeds op de radio te horen;
• Serge, de mannelijke helft van het zangduo Saskia & Serge – hun bekendste nummer ‘Zomer in Zeeland’ is in het begin van 1971 verschenen.
• Elftalleider en coach is zanger Joop de Knegt, die eind jaren vijftig zijn naam al heeft gevestigd met de klassieker ‘Ik sta op wacht’.

Het Veronica-elftal moet het met iets minder grote namen doen, maar ook hier hebben er wel enkele de tand des tijds doorstaan, zoals:

• Rob Out – dj (onder meer met ‘Goud van Out’) en later (programma)directeur bij Veronica; in 1968 heeft hij onder de artiestennaam Egbert Douwe ‘per ongeluk’ een hit gehad met ‘Kom uit de bedstee mijn liefste’);
• Henk van Dorp – radiopresentator; wordt later met Frits Barend schrijvend (sport)journalist bij het weekblad Vrij Nederland, en ook tv-presentator, laatstelijk met de talkshow ‘Barend & Van Dorp’);
• Lex Harding – dj; wordt later jarenlang de vaste presentator van de Nederlandse Top 40 op Hilversum 3 en Radio 3.

Drijvende kracht achter de prominentenwedstrijd is de Deventer entertainer, spreekstalmeester en presentator Tonny Leerink (bekend in de circus- en kermiswereld, bij talentenjachten en bij Ponypark Slagharen). De gezamenlijke middenstanders van de Boxbergerweg maken het onderonsje financieel mogelijk. Scheidsrechter van dienst is Deventenaar Chris Prummel, die in de decennia daarna in verscheidene functies actief zal zijn in het regionale amateurvoetbal. Wanneer hij om 12.30 uur voor de eerste keer fluit, verricht Saskia – de zangpartner (en echtgenote) van Serge – de aftrap voor het duel.

Naast de al vermelde afbeelding plaatst het Deventer Dagblad op de stadspagina nog een tweede foto van het artiestenduel. Verdere details zijn echter nauwelijks meer terug te vinden, behalve de uitslag (een vermakelijke 4-4) en de toch geringe publieke opkomst.

De 22 gladiatoren verlaten het veld na de voorwedstrijd. Geheel rechts de op het oog nog uiterst montere Piet Bambergen. Foto: Deventer Dagblad 15 november 1971.

Het hoofdgerecht van de middag, Go Ahead Eagles-Sparta, eindigt ook in een gelijkspel: 1-1. Hier eist scheidsrechter Koen Brouwer een negatieve hoofdrol op; vooral bij Sparta is hij de gebeten hond. Vlak voor rust keurt hij een zuiver doelpunt van Jørgen Kristensen af vanwege (dubieus) buitenspel. Terwijl heel Sparta nog bij de arbiter protesteert, speelt Go-Ahead verder en lanceert de diep sprintende Ruud Geels. Die omspeelt keeper Pim Doesburg en scoort. Brouwer kent het doelpunt nu wél toe, hoewel Geels volgens bijna iedereen ruim buitenspel stond; sommige kranten reppen zelfs van drie of vijf meter!

Opmerkelijk is dat Gerard Somer, John Oude Wesselink en Bart Kolkman, die door ‘Vetkamppraat’ worden benaderd over de foto van Bambergen, tegen Sparta alle drie de volle negentig minuten bij de adelaars meespelen. Niettemin kan niemand van hen zich iets van de voorwedstrijd herinneren. Er is één persoon die misschien nog wel meer kan vertellen: het jongetje op de eerste foto die de aanleiding voor dit verhaal vormde. Hij mag zich, als waarschijnlijk begin zestiger, alsnog melden bij de stichting Niet te Kraken.